Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã tạo ra một bước tiến quan trọng với việc giới thiệu Nội dung Giáo dục Địa phương (GDĐP). Đây là phần cần thiết để bổ sung kiến thức về văn hoá, lịch sử, địa lí, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp… của từng địa phương. Mục tiêu chính của GDĐP là trang bị cho học sinh hiểu biết về quê hương, thúc đẩy tình yêu quê hương và khả năng áp dụng kiến thức để giải quyết những vấn đề cụ thể của địa phương.
Ở cấp Tiểu học, GDĐP được tích hợp vào Hoạt động trải nghiệm. Trong khi ở cấp Trung học cơ sở và Trung học phổ thông, GDĐP được coi như các môn học chính.
Quá trình biên soạn GDĐP được thực hiện sau khi được điều chỉnh và thẩm định bởi Ủy ban nhân dân tỉnh hoặc thành phố theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Mục đích của việc này là để đảm bảo tính thống nhất và chất lượng cho nội dung này.
Các địa phương đã xây dựng nội dung GDĐP cho lớp 1,2,3 và sẽ triển khai lớp 4 trong năm học 2023-2024. Việc này gặp khó khăn do đây là lần đầu tiên triển khai và cần sự hỗ trợ và thử nghiệm.
Việc triển khai GDĐP bao gồm các bước quan trọng như xây dựng khung nội dung, cấu trúc tài liệu và tổ chức dạy học
Bước 1: Xây dựng khung nội dung
Lựa chọn nội dung GDĐP phải căn cứ vào hướng dẫn của Bộ GDĐT, đảm bảo phù hợp với từng cấp học và đối tượng học sinh.
Bước 2: Cấu trúc tài liệu
Tài liệu GDĐP phải tuân theo cấu trúc chung gồm lời nói đầu, hướng dẫn sử dụng, mục lục, nội dung chủ đề, giải thích thuật ngữ và tài liệu tham khảo.
Bước 3: Tổ chức dạy học
Dựa trên khung nội dung GDĐP đã được tỉnh/thành phố phê duyệt, việc tổ chức dạy học cần linh hoạt, tích hợp với các môn học khác và hoạt động trải nghiệm.
Các nguyên tắc cần tuân theo trong quá trình triển khai GDĐP bao gồm
1. Lựa chọn nội dung
Dựa trên hướng dẫn của Bộ GDĐT và điều kiện thực tế, lựa chọn nội dung phù hợp cho từng địa phương và đối tượng học sinh.
2. Cấu trúc tài liệu
Tài liệu GDĐP cần tuân theo cấu trúc gồm lời nói đầu, hướng dẫn, nội dung chủ đề và tài liệu tham khảo.
3. Tổ chức dạy học
Việc tổ chức dạy học cần dựa trên khung nội dung đã được phê duyệt, tích hợp vào quá trình học tập và thực hành.
4. Linh hoạt và phù hợp
Việc tổ chức dựa trên điều kiện thực tế, đặc điểm của học sinh và mục tiêu giáo dục.
5. Tăng cường trải nghiệm
Sử dụng các hình thức như thực hành, tham quan, dự án học tập để tạo trải nghiệm thực tế cho học sinh. Nội dung GDĐP không chỉ giúp học sinh hiểu biết sâu sắc về quê hương mà còn khuyến khích tình yêu quê hương và khả năng ứng dụng kiến thức vào việc giải quyết vấn đề cụ thể của địa phương. Việc tổ chức dạy học GDĐP cần linh hoạt, phù hợp và tạo điều kiện cho học sinh tham gia nhiều hoạt động trải nghiệm.