Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) vừa đưa ra đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 81 về học phí, mở ra một cuộc thảo luận quan trọng về việc tăng học phí tại các cơ sở giáo dục. Mục tiêu của đề xuất này là đảm bảo nguồn lực cho chất lượng giáo dục, đáp ứng nhu cầu đầu tư cơ sở vật chất trong bối cảnh nguồn ngân sách giảm.
Lùi lộ trình tăng học phí
Dự thảo của Bộ GDĐT đề xuất áp dụng mức trần học phí của năm học 2022-2023 thay vì áp dụng theo lộ trình mà Nghị định 81 đã đề ra. Điều này nhằm giảm bớt áp lực tài chính đối với phụ huynh và học sinh.
Khó khăn của các cơ sở giáo dục đại học công lập
Bất cứ sự điều chỉnh nào về học phí cũng cần xem xét đến tình hình cụ thể của từng cơ sở giáo dục. Trong trường hợp của các cơ sở đại học công lập, học phí từng chiếm tỷ trọng lớn (trên 80% tổng nguồn thu) và khả năng tạo nguồn thu khác còn hạn chế. Nhiều cơ quan, địa phương và trường đại học cho rằng việc tăng học phí là cần thiết để bảo đảm chất lượng giáo dục.
Lợi ích của việc lùi lộ trình
Một trong những điểm đáng lưu ý trong đề xuất là việc lùi lộ trình tăng học phí một năm so với dự định ban đầu. Điều này giúp giảm đi biên độ tăng học phí trong năm học 2023-2024, từ đó giảm áp lực cho học sinh và phụ huynh.
Dù có thay đổi về học phí, các quy định về hỗ trợ và miễn giảm học phí cho học sinh khó khăn vẫn được duy trì. Điều này giúp đảm bảo tính công bằng trong việc tiếp cận dịch vụ giáo dục và hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn.
Mức học phí đề xuất
Theo đề xuất của Bộ GDĐT, mức học phí đại học công lập chưa tự đảm bảo chi thường xuyên sẽ dao động từ 1,25 – 2,45 triệu đồng một tháng, tùy theo khối ngành. Đây là mức thấp hơn so với mức trong Nghị định 81 (1,35 – 2,76 triệu đồng).
Tự chủ của các trường đã tự chi
Các trường đã tự chủ về tài chính (tự chi lương, phụ cấp, sửa chữa cơ sở vật chất…) cũng sẽ có mức học phí tối đa gấp 2-2,5 lần mức trên. Tuy nhiên, mức học phí này phải được công khai.
Khung học phí bậc mầm non và phổ thông
Với bậc mầm non và phổ thông công lập, Bộ GDĐT đề xuất mức trần học phí từ 30.000 – 650.000 đồng tùy theo cấp học và khu vực. Từ năm học 2024-2025, mức học phí sẽ được điều chỉnh phù hợp với tình hình kinh tế – xã hội của địa phương và chỉ số giá tiêu dùng, với tốc độ tăng không quá 7,5% một năm.
Đề xuất lộ trình tăng học phí mới của Bộ GDĐT đang mở ra cuộc thảo luận quan trọng về tương lai giáo dục tại Việt Nam. Sự điều chỉnh này đồng thời cần phải cân nhắc cẩn thận để đảm bảo tính công bằng và không gây áp lực quá lớn đối với học sinh và phụ huynh.